Junglebook, geen sprookje: la selva de Peru!

Nog moe van het reizen vertrokken we diep in de nacht alweer naar onze laatste bestemming: Iquitos. Al snel stonden we oog in oog met levensgevaarlijke wezens uit de jungle: miereneters, reuzenratten, en dieren waarvan we nog steeds niet precies weten tot welk soort ze behoren. We waren door Marielle en haar kinderen opgehaald van het vliegveld en niet veel later sjeezden we door een landschap dat weer compleet nieuw voor ons was. De lucht was bewolkt en grijs, op de weg reden bijna geen auto´s (alleen motortaxi´s en scooters), we zagen geen bergen maar wel heel veel groen. Na even snel de rugzakken droppen en andere kleding aantrekken, waren we meteen de motor opgehopt naar een eettent waar voorgenoemde dieren rondliepen in de achtertuin, voor ons meer een dierentuin. Hier gingen we eten voor het afscheid van een vrijwilligerster van El Manguaré die ´s middags zou vertrekken.

Wacht, even een stukje toelichting: El Manguaré (elmanguare.nl) is een niet-gouvermentele organisatie in Iquitos. De organisatie zet zich onder andere in voor de verbetering van onderwijs in Iquitos, regelt dat hele arme mensen hier identiteitspapieren kunnen krijgen, en vangt hele arme kinderen met een leerachterstand op in een kleuterschool in de wijk Belén. El Manguaré is opgericht door twee Hollandse dames: Marielle Pepels en Yolanthe van de Graaff. Marielle was deze week onze steun en toeverlaat. In haar achtertuin staat een gebouwtje, daar zijn meerdere kamers en een keuken. Het hele jaar door ontvangt zij vrijwilligers die werken voor El Manguaré. Marielle is getrouwd met Otto, uit Iquitos, en heeft drie superschatttige dochtertjes: Nora, Amber en Sofia. We zijn hier met open armen ontvangen. Marielle heeft ons alles verteld over de organisatie, de omgeving en alle problemen hier. Iquitos ligt midden in de jungle en is niet te bereiken via de weg. De provincie wordt ook wel de vergeten provincie genoemd, er is heel veel armoede en totaal geen hulp vanuit de regering. De verhalen die we te horen kregen waren dan ook niet rooskleurig te noemen, sociale problemen zoals tienermoeders, alcoholisme en misbruik zijn hier de orde van de dag. Ook al brachten wij maar een ruime week door in Iquitos - de tijd die andere vrijwilligers, volgens Marielle, nodig hebben om te acclamatiseren – we wilden heel graag wat betekenen voor El Manguaré.

Enfin, we gingen eten met de hele fam bam, vrijwilligerster Karlijn en haar vriend Job. Die middag gingen we meteen de stad in met Marielle, hier ontmoetten wij Kim en Victor. Kim is een nicht van Marielle die hier kwam vrijwilligen, verliefd werd op haar jungle-tourguide en sinds haar vertrek naar Iquitos anderhalf jaar geleden niet meer naar huis is geweest. Inmiddels is ze getrouwd en zwanger. Haar man Victor, zou de tour naar de jungle voor ons verzorgen, dus daarom spraken wij hen onder het genot van een lekkere koffie bij de Belg. Een Belg is hier zo slim geweest om een eetcafé op te richten met o.a. goeie koffie, croque monsieur, en overheerlijke chocolade fondant. We konden het natuurlijk ook niet weerstaan om hier vaker langs te gaan. We zaten aan de boulevard. De boulevard loopt langs een zijtak van de Amazone, en zover je kunt kijken zie je jungle. Een soort zee, maar dan groen, met bomen. Die avond wilden we lekker gaan slapen, en werden we verwelkomt door de jungle bij Marielle in de achtertuin: konijnen, honden, kippen en heel veel ander (on)gedierte. Terwijl Annelies al lag te dromen, was MC nog wel even bezig met die reuzekikker uit haar kamer te verjagen.
Zondag konden wij nog niet zoveel betekenen, dus hebben we veel te lang uitgeslapen en onze blog geschreven over Cusco, wat alweer heel ver weg leek. Na een nachtje slapen kwamen we ook tot de conclusie dat een jungle-tocht van 3 dagen misschien toch niet zo´n handig plan zou zijn. We vertelden Victor dat we liever 1 dag langs alle jungle-achtige bezienswaardigheden zouden gaan in de buurt. Maandagochtend gingen we langs alle projecten zoals de kleuterschool in Belén en de school Cristo Redentor waar El Manguaré assistentie verleent op het gebied van educatie. We gingen ook mee naar de school waar Marielle´s eigen kinderen op school zitten om de kids uit school te halen en naast de school heerlijk te eten voor bijna niks. We namen een moto-taxi naar de stad en hingen daar weer makkelijk de hele middag rond. ´s Middags is hier trouwens geen onderwijs, want de hitte is redelijk uitputtend, en de concentratie van kinderen (van iedereen eigenlijk) is dan ook helemaal opperdepop.

Dinsdagochtend gingen we met Nuria Belén in om haar te helpen met de promotie van de dagen die plaatsvinden, vanuit El Manguaré, voor mensen zonder DNI, om die gratis aan te vragen.

Ho, weer even een stukje toelichting: Nuria is een Peruaanse medewerkster van El Manguaré. Marielle noemt haar ook wel het gouden hart van de organisatie. Ongeveer eens per maand organiseert El Manguaré dagen waarop mensen identiteitspapieren kunnen aanvragen. Zo´n document heet hier een DNI, het is nodig om te kunnen stemmen, een verzekering af te sluiten, naar school te gaan en nog veel meer. Heel veel mensen, vooral in hele arme wijken, hebben geen DNI en kunnen dus geen van deze dingen. Andere mensen zijn de papieren kwijtgeraakt of hebben ze nooit verlengd. Nuria promoot en organiseert dat deze mensen gratis een DNI kunnen krijgen. Belén is een hele arme wijk, bijna een stad op zich, waar ze dit voornamelijk promoot en waar de mensen meestal vandaan komen.

Dus, wij gingen met Nuria mee om het woord te verspreiden. We liepen over een markt waar geen eind aan leek te komen. Op een gegeven moment stonden we op een splitsing van vier wegen, en zover je kon kijken zag je alleen maar markt. Mensen, waaronder bejaarden en kinderen, stonden vanalles te verkopen. We keken onze ogen uit en zagen bijvoorbeeld hele manden met vissen die nog leefden, enorme wormen die men hier eet, en vlees van niet alleen koeien, kippen en varkens, maar ook krokodillen, schildpadden en apen. Deze lagen allemaal goed zichtbaar uitgestald (hmmm). De baby´s sliepen ertussen, of in een geimproviseerde hangmat boven de varkenskoppen. We zagen mensen midden op straat kippen de nek omdraaien en net van de weg af waren ze met een paar man bezig een kermend zwijn te slachten. Op een andere hoek zagen we een soort kapper, allemaal kleine jongetjes aan een tafel en een stel vrouwen die de haren knipten. Dit alles vond plaats in een zee van mensen, hitte, afval en zwerfhonden. Iedereen wilde het verhaal over een gratis DNI horen, zoals jonge meisjes met baby´s, maar ook hoogbejaarden. Midden door de wijk Belén loopt de rivier, die we dan ook over moesten steken met een bootje. Hier werd de armoede ons nog eens heel duidelijk, de huizen lijken op instorten te staan. Nuria vertelde ons dat het water van de rivier overal voor gebruikt wordt, om te koken, te wassen, te drinken, en.. als riool. Toen we terug bij het huis waren, hadden we het gevoel dat we er al een hele jungle-tocht op hadden zitten. ´s Avonds toen we in de stad koude limonade dronken, zagen we deze stad weer in een heel ander licht.

Woensdag waren we alweer vroeg uit de veren. Bij het openen van je deur zie je ook letterlijk veren in de vorm van kippetjes en hanen (veel hanen, die ook samen vechten, houden we niet zo van). Vandaag zouden we opnieuw met Marielle naar de basisschool Cristo Redentor gaan om te lezen met de kinderen uit de “primer grado” (voor ons vergelijkbaar met groep 3). Drie gringa’s in een moto-taxi trekt natuurlijk weer de nodige aandacht, maar daar kijken we na bijna zeven weken niet meer van op. Aula’s zoals in Nederland kennen de scholen hier niet, en daarom zaten we lekker in de openlucht buiten het klaslokaal aan mini-tafeltjes en stoeltjes. De kinderen dragen allemaal een uniform, en een keer in de zoveel tijd moeten ze formeren en zingen ze allemaal foutloos het Peruaanse volkslied (dingetje dat nog stamt uit de tijd van het Militaire regime). Het was ook een flashback naar onze eigen kindertijd, alleen dan versie 2.0: en Español. Zoals wij in groep 3 de woorden ma-ma, ap-pel, etc. fonetisch leren uitspreken, is dat hier niet anders maar dan in de vorm pa-to (eend), bé-bé (baby) etc. El Manguaré ondersteunt de leraren en leraressen op de school bij het verbeteren van hun lessen, dat is ontzettend hard nodig want 9 van de 10 keer kunnen de leraren zelf ook niet goed lezen en rekenen. Ook heeft Marielle een boek samengesteld om te leren lezen. Iedere week vindt er een sessie plaats met vrijwilligers van El Manguaré, waarbij de vooruitgang van de kinderen wordt gemeten. Als je de lijst onder ogen krijgt bemerk je meteen dat het niveauverschil enorm is. Dit is te wijten aan het feit dat veel ouders niet of nauwelijks oefenen met hun kind, en wanneer ze dit dus wel doen zie je het meteen. Zoals wij in Nederland oefenen en spelen met kinderen, hier zijn de ouders vaak niet zo begaan met hun kinderen (ze hebben er vaak erg veel, al dan ongewenst of niet). Zo zaten we dus de ene keer met een kindje te lezen wat verveelt en robot-achtig alle woorden en zinnen opdreunde, en de andere keer met een kindje dat zelfs mama en mala niet uit elkaar kon houden. Heel schattig wel dat ze dan af en toe zelf woorden gingen verzinnen en je bedenkelijk aankeken (zo oefende Annelies met een kindje dat continu overal “paloma’s”, oftewel duifjes, zag staan), of stiekem naar de plaatjes keken om ook maar iets te herkennen. De stickervellen die we uit Nederland mee hadden genomen, vielen ook erg in de smaak en het uitkiezen van een pronkstuk duurde af en toe bijna langer dan de hele sessie. Na deze intensieve ochtend zijn we Iquitos nog ingeweest met als doel: nieuwe slippers voor Annie. Het aanbod aan winkels is niet heel denderend. Zo stonden we in een “Bata Bata” waar we eerst nogal bedenkelijk om ons heen keken bij het zien van álle schoenen in plastic folie. Dit om ervoor te zorgen dat al het zand (er is hier echt heel veel zand namelijk, weten nog niet precies waar het vandaan komt gewaaid) niet op de stappers vliegt. Uiteindelijk vonden we een rek vol Havaiana’s van 10 sol (2,5 euro) in de “Tipi Top”, met een beperkt aantal grote maten. Annelies sjeeszde als ware shoppingqueen door de winkel en MC, redelijk moe, hing een beetje bij de uitgang. Dat bedelaars je goed weten te vinden bij diezelfde uitgang was ook snel duidelijk. De volgende dag stond er niets op de planning voor El Manguaré en besloten we een dagje naar een Mariposario (vlindertuin) te gaan. Eerst ontbeten bij de inmiddels tot favoriet gedoopte Belg, en hier nog gemeet met Victor om het geld van onze Jungletocht terug te krijgen. Een jungle-toch van een dag zou bij nader inzien erg duur worden, dus we planden onze eigen dag. Een moto-taxi bracht ons naar de haven van Iquitos, Nanay (klinkt totaal niet Peruaans toch). Hier stormde een hele horde mannetjes op ons af, om welke tour dan ook aan ons te verkopen en belandden we uiteindelijk in het bootje van jongen Jackson en ome Edgar. Privé-bootje welteverstaan! Al bleek al snel dat Jackson alleen even een trap tegen de boot gaf zodat die in het water zou liggen en ome Edgar met ons achter bleef. Gelukkig schreeuwde Jackson wel nog even geruststellend vanaf de kant: “No worries, es mi tío! I always work with him”. Toch maar vertrouwen op deze kreet, en hop hop naar de vlinders. Ook de verwoede poging van MC om een gesprek te voeren met de beste man viel een beetje in het water door het overstemmende geluid van de motor: Señor! Señor?? Hay delfines aquí?? - weten we dus nog steeds niet. Uiteindelijk wees Edgar naar de plek waar we aan zouden leggen en stapten we uit het bootje. Eenmaal bij de Mariposario, wachtte er al een vriendelijke vrouw op ons. Dat we niet bij de welbekende Mariposario beland waren, werd ons toen pas duidelijk. Dit was “El Mariposario nuevo”, die pas in mei van dit jaar geopend was en dus gloednieuw. Nou ja, dat mocht de pret niet drukken en we deden maar alsof we totaal niet verbaasd waren dat we dus naar een compleet andere plek waren gebracht. De vrouw legde ons alles uit over vlinders, liet ons de hokken zien waar ze op kweek staan en leidde ons uiteindelijk naar het hele grote hok met alle vlinders. Na ruim 20 minuten barstte er alleen een tropische regenbui los van hier tot Tokio en zaten we compleet doorweekt in het huisje tussen de cocoons, rupsen, met Edgar en mevrouw X, te lachen om de situatie. Het ging er vrij heftig aan toe en zelfs mevrouw X vertelde ons dat dit niet een hele normale bui was voor de tijd van het jaar. Hebben wij weer. Annelies haar tas kreeg ook nog even een poetsbeurt, toen het water het huisje binnenstroomde. Ruim drie kwartier later hield het op met regenen. Lieve Edgar was al even van te voren, midden in de bui, zijn bootje gaan checken en leegscheppen met emmers. Op de weg terug naar het bootje zagen we de kippen haast verdrinken in het water, en hielpen mevrouw X en Edgar ons bij het doorkruisen van mega plassen modder (voetjes meteen gewassen). Toen we de haven naderde riep Edgar, wonder boven wonder, boven het geluid van de motor uit nog dat we snel moesten doen alsof we reddingsvesten aan hadden ivm de naderende politiebootjes. We reden terug naar de stad en aten voor 3 euro een heel menu, ja dat kan hier. Het bleek wel dat deze dag in het teken stond van regen, aangezien er op het moment dat we huiswaarts wilden keren nóg een mega stortbui voor ons op de planning stond. Al schuilend vloog er nog een grote tor op Annelies, waardoor de hele omgeving in een klap weer wist dat we er waren. El Manguaré organiseerde donderdag en vrijdag een training voor plaatselijke docenten op de school Christo Redentor. De trainingen stonden in het teken van rekenen. We besloten vrijdagochtend een kijkje te gaan nemen. Dat een moto-taxi niet het allerveiligste vervoersmiddel op aarde is, wisten we al, maar dat werd die ochtend nog even extra bevestigd. Terwijl we zelf in een moto-taxi zaten, zagen we namelijk vlak voor onze neus een ongeluk gebeuren waarbij een moto-taxi en normale motor op elkaar vlogen. De mannen stonden allebei weer prima op, maar vanaf die tijd hebben we een redelijke angst ontwikkeld voor het vervoersmiddel. De training was erg leuk om bij te wonen, en er werden veel spellen gespeeld die de docenten in het vervolg met hun klas uit zouden kunnen voeren. Ook werden er verschillende liedjes gezongen, die kinderen moeten helpen om bepaalde figuren (we kunnen inmiddels een liedje zingen over de vier kanten van een vierkant... in het Spaans!) of cijfers uit elkaar te houden. Na deze ochtend brachten we weer behoorlijk wat tijd door bij onze Belg. Hier hield een bedrijf iets wat leek op een Vrimibo: wijnflessen waren niet aan te slepen en hapjes te over. Een man was echt het middelpunt van de tafel (grote horloge, arrogante kop en iets te veel lelijke goude sierraden) en had het waarschijnlijk redelijk goed voor elkaar hier in Iquitos. Toch apart om dit ook weer te aanschouwen in een stad waar je al zo veel armoede en ellende hebt gezien. ’s Middags werkten we nog aan de dingen die we in moeten leveren voor AIESEC, aangezien we na onze reis niet echt meer de kans hebben om hier samen aan te werken.

Dit weekend stond voor ons in het teken van het DNI project. Zaterdagochtend om acht uur meldden we ons bij El Manguaré in Belén om Nuria te helpen. Tot onze verbazing troffen we daar al een grote groep mensen aan, allemaal wachtend op de kans om een DNI te verkrijgen. We hadden al eerder besloten dat we dit weekend portretten wilden maken van de mensen die van deze gelegenheid gebruik maakte, om zo iets blijvends achter te laten voor Marielle. Echt onvoorstelbaar hoeveel mensen eigenlijk niet officieel bestaan. Ook was er een erg triest verhaal van een jongetje van 9 jaar, die met zijn moeder en zusje naar El Manguaré was gekomen voor zijn DNI. In al de jaren had hij er namelijk nooit een gehad. De jongen zat in een rolstoel, en leed aan een ernstige ziekte. Nuria liet het ons zien, overal op zijn lijf had het kindje korsten en zelfs op zijn hoofd iets wat veel weg had van een open wond. De moeder vertelde ons dat ze nog nooit naar een arts is geweest met hem, en hij dus nog nooit is behandeld, doordat hij niet in het bezit is van een DNI. Toch even slikken als je hiermee wordt geconfronteerd.. We hebben hem als aandenken een Nederlandse vlag gegeven en deelden onder de aanwezige kinderen nog wat Albert Heijn WK Hamsters uit, waar ze allemaal dolgelukkig mee waren. Nadat de grootste drukte voorbij was, aten we nog een hapje met z’n allen op de school en gingen we naar huis om even bij te komen van alle indrukken. ’s Avonds besloten we, als een soort van afscheid, te gaan eten bij een van de meest speciale restaurants uit Iquitos. Dit restaurant is namelijk alleen bereikbaar per boot, omdat het ongeveer 500 meter van de kade af ligt, als een drijvend eiland. Marielle had ons uitgelegd hoe we er moesten komen en wat we dus tegen de taxi-chauffeur moesten zeggen. Na alle bekende punten, bleek echter dat onze chauffeur eigenlijk totaal geen idee had waar hij heen moest en vroegen we hem te stoppen om een nieuwe chauffeur te zoeken. De man die we vervolgens aanhielden keek nogal raar op toen we vroegen of hij ons naar restaurant El Frio y el Fuego wilde brengen. Lacherig vertelde hij ons namelijk dat we ons even om moesten draaien. En ja hoor, bleek dat we recht voor de ingang van het restaurant stonden! Eigenlijk begrijpen we nog steeds niet hoe haha. Het eten was verukkelijk, maar toch realiseer je je dat je in een wereld van uitersten leeft op het moment. ’s Ochtends aanschouw je nog alle arme mensen van de wijk, wachtend op hun documenten, terwijl je ’s avonds in een van de meest luxe restaurants zit te eten.

En nu zitten we onze allerlaatste blog te schrijven in een internetcafé in Iquitos waar het op het moment van schrijven door het dak heen regent (letterlijk). We hebben net een (bezwete) selfie genomen met Inca Kola (chemisch gele mierzoete frisdrank) die we zowaar lekker beginnen te vinden, net nu we morgen weg gaan. Iquitos blijft een mooie, bijzondere, en ook mystieke stad. Alleen uit de jungle hoor je al genoeg mysterieuze verhalen, bijvoorbeeld over de drug ayahuasca, waarvoor veel toeristen deze kant op komen. Verder is het net alsof de stad een geurbaniseerde jungle is, waar vanuit de rest van Peru geen omkijken naar is. Toch moet je toegeven dat de stad ook zeker charme heeft, alsof het zo maar zou kunnen zijn dat de volgende James Bond film zich hier zal afspelen. Na alle contrasten in Peru hadden we niet verwacht dat we nog ergens zouden komen waar alles weer zo anders is! We hebben ook weer zin om naar huis te gaan en alle foto´s te laten zien en verhalen te vertellen, ook al hebben we jullie hopelijk ook goed op de hoogte gehouden via de blog en facebook. Iquitos was een mooie afsluiter, we hebben veel verschillende gezichten van dit grote, prachtige land gezien en reizen vanaf morgen terug naar het land van Robben, van Persie en Sneijder. Hasta luego!